Opkweekprocedure
Start Omhoog Chromosoomverdubbeling Pigmentanalyse Overwinteren Opkweekprocedure Zaaiprocedure F1GenCalc

 

Opkweken, selecteren en klaar maken voor de keuring

Omdat het bij veredelen vrijwel altijd gaat om grote aantallen zaailingen, is er vaak een ruimteprobleem. Om snel te kunnen selecteren moeten er liefst in het eerste jaar al bloemen te zien zijn.

Aan beide punten wordt redelijk voldaan als we de zaailingen het eerste jaar opkweken in niet al te grote potten. Ik gebruik bij de laatste keer verpotten het eerste jaar zwarte plastic potjes van 9 bij 9 cm. Deze kunnen in een bed vlak tegen elkaar aan geschoven worden, waardoor het ruimtebeslag minimaal is. Doordat het potvolume beperkt is zal er minder uitbundige groei komen en dus eerdere bloei.

Opkweken

bullet

Zodra de zaailingen in de stektableau's of stekbakken het stekmedium hebben doorwortelt worden ze verpot naar de 9 bij 9 cm pot. Ze worden opgebonden aan een tonkin stok. Alle zijtakken worden verwijderd. Aan de potgrond wordt wat gedroogde koemestkorrels of Culterra toegevoegd. Bij de eerste gietbeurt wordt wat vloeibare mest 10-52-10 (N-P-K) gegeven.

bullet

Dit opbinden en weghalen van zijtakken blijft doorgaan totdat bloemknoppen zichtbaar zijn, inclusief het schoon houden van de planten en de aarde in de pot. Omdat veel planten dicht tegen elkaar staan is dit weghalen van de zijtakken nodig. Hierdoor komt er wat ruimte tussen de planten (die dus één hoofdstengel hebben), waardoor de wind er tussen door kan waaien (minder last van botrytis), regenwater de aarde bereikt en er meer licht in het gewas komt.

bullet

Regelmatig preventief spuiten tegen botrytis, wantsen, witte vlieg, bladluizen, cicaden en roest.

bullet

Regelmatig bemesten met 20-20-20 (N-P-K).

bullet

Van zaailingen, die wat moeilijk groeien of waar men veel van verwacht kunnen wat afgesnoeide zijtakjes gebruikt worden om stek van op te zetten.

bullet

Bij elke zaailing zit een etiket waarop de kruising staat. Echter, dit is gelijk voor alle zaailingen uit de kruising. Voordat de selectie plaats vindt moet elke zaailing uit een kruising individueel genummerd worden. Dat kan ver voor de selectie gebeuren (alle zaailingen nummeren) of tijdens de selectie (alleen die zaailingen nummeren die geselecteerd worden). Het nummer moet uniek zijn over de jaren heen en liefst ook nog over veredelaars heen (indien er soms materiaal wordt uitgewisseld). Ikzelf gebruik de volgende nummering: 
bullet

B        kwekersletter binnen de veredelinggroep van de NKF

bullet

xx       jaartal, bijvoorbeeld 98 (1998) of 03 (2003)

bullet

-        verbindingsstreepje tussen jaartal en relatief nummer

bullet

xxx      relatief nummer binnen het jaartal, beginnend bij 1 en oplopend met een interval van 1.

bullet

Leg de uitgegeven nummers ook vast in Uw administratieve systeem

Hier is Wilma bezig met het opbinden en schoonmaken van de zaailingen in de 9 bij 9 cm potjes.

Links achter haar op de grond staan nog meer bakken met zaailingen.

 

 

 

 

 

 

Selectie

bullet

Dit is het moeilijkste deel van het veredelen. Als je hier niet rigoureus genoeg bent, dan kom je binnen een paar jaar om in de zaailingen. Bovendien zit je een volgend jaar met veel overjarige, in eerste instantie geselecteerde zaailingen, die omdat ze in een grotere pot staan veel ruimte kosten. Vaak zijn ze ook al gestekt zodat er per zaailing meerdere planten van zijn. Het is bijzonder sneu om na al deze moeite ze weg te moeten doen omdat achteraf blijkt dat de selectie toch niet terecht is geweest. Kritisch zijn dus !!!

bullet

Selecteren voor diverse doeleinden
bullet

niet selecteren (meteen vernietigen!)

bullet

als tussenproduct om mee door te kruisen, 

bullet

als voorlopige nieuwigheid die het jaar erop nog definitief geselecteerd moet worden op basis van groei en bloeieigenschappen

bullet

definitieve selectie als te keuren nieuwigheid

bullet

Zet een zaailing zodra deze geselecteerd is enige tijd apart, voordat de selectie definitief wordt. Kijk er regelmatig naar. Wedden dat er dan nog de nodige afvallen!

bullet

Pot de geselecteerde zaailing na enige weken op in een pot van circa 20 cm doorsnede. Stek nog aanwezige zijtakken of neem de top als stek. Dit geeft tevens de kans in hetzelfde seizoen de groeiwijze nog te beoordelen (struik, halfhanger of hanger) en geeft informatie over het al dan niet gemakkelijk stekken. Tevens is het het spreiden van risico tijdens de overwintering (mocht de oude plant wegvallen dan zijn er nog stekken van).

bullet

Vergelijk geselecteerde zaailingen met zaailingen die al uit de betreffende kruising verkregen zijn. Zoek aan het eind van het seizoen de beste uit vergelijkbare geselecteerde zaailingen. Een reden om hiervan af te wijken kan zijn dat er uit de reeks ook vruchtbare zaailingen nodig zijn om in de kruisingslijn verder te komen. In dat geval moeten zoveel mogelijk zaailingen aangehouden worden om deze eerst op fertiliteit te testen, alvorens materiaal wordt vernietigd.

bullet

Nodig eens collega-veredelaars en kennissen uit om hun oordeel over de geselecteerde planten te geven. Vaak kijken deze met een heel andere blik naar het materiaal. 

bullet

Zaailingen die het eerste jaar niet in bloei komen krijgen het daaropvolgende jaar nog een kans. Afhankelijk van hun afstamming en ontwikkeling worden ze overwinterd (kuil of kas).

bullet

Zaailingen waarvan op grond van hun afstamming verwacht wordt dat ze winterbloeiers zijn worden allen opgepot in potten met een diameter van circa 15 cm en ongesnoeid in de kas gezet. De meeste ervan zullen in het voorjaar gaan bloeien, of als ze zoals bijvoorbeeld bij F. excortica pas op kaal overjarig hout bloeien het jaar daarop.

bullet

Zaailingen die overwinterd hebben zonder dat ze in bloei zijn geweest worden in 15 tot 20 cm diameter potten opgepot en krijgen het tweede jaar de kans hun kunnen te tonen. Bloeien ze dan nog niet dan worden ze in principe vernietigd.

bullet

Als de geselecteerde zaailingen niet getopt zijn en in de kas overwinterd dan kunnen ze het volgend jaar als stammetje (in een rij) aangeplant worden om de mogelijkheden van de nieuwigheid tot in detail te bekijken. Dit laatste geldt overigens voor alle geselecteerde zaailingen. Wees niet te snel tevreden; er vallen bij selectie in het tweede jaar altijd nog een aantal planten door de mand. 

 

Een aantal opgepotte zaailingen in de kas, waarvan vermoed wordt dat het winterbloeiers zijn.

 

 

 

 

 

 

Klaar maken voor de keuring

Zodra besloten is een plant voor de keuring aan te bieden, worden er hetzij in het voorafgaande jaar, hetzij in het voorjaar stekken van gemaakt. Bij de VKC keuring zijn 5 ongetopte stekken nodig, eventueel aangevuld met een meerjarige plant. Bij de Belgische keuring zijn 3 planten nodig. Dit mogen ook overjarige getopte planten zijn. De keuringen zijn in de maanden juli, augustus en september.

bullet

Pot de stekken in het voorjaar op in circa 18 cm doorsnee zwarte plastic potten.

bullet

Breng in het voorjaar de wortelontwikkeling goed op gang met 10-52-10 (N-P-K) wateroplosbare meststof. Geef ook een voorraadbemesting met koemestkorrels of Culterra.

bullet

Zorg er voor dat de plant niet te vroeg in bloei komt (op tijd toppen toppen voor de Belgische keuring, of de knoppen in aanleg verwijderen voor de Nederlandse/Belgische keuring).

bullet

Geef de planten zo mogelijk het beste plaatsje in de tuin (alleen ochtendzon is prima).

bullet

Mest tijdens het groeiseizoen in het begin met koemestkorrels (meer stikstof dan fosfaat) en later met 20-20-20 (N-P-K).

bullet

Bestrijdt eventuele ziekten preventief. Een plotselinge aantasting met luizen, spint, wantsen of cicade kan je een jaar vertraging opleveren. Roest is natuurlijk helemaal uit den boze.

bullet

Bindt regelmatig de plant op en zorg voor een goed model. Dat is op het laatste moment niet goed meer te corrigeren.

bullet

Ga vanaf 2 tot 3 weken voor de keuring (als de planten reeds in knop staan) om de andere dag over de planten gieten met een laag geconcentreerde opolossing van 10-52-10 (N-P-K).

bullet

Maak de keuringspapieren in orde (inclusief bedenken van een naam) en meldt de plant aan voor de keuring.

bullet

De dag voor de keuring worden de planten 'opgepoetst'. De pot wordt schoongemaakt, een dun laagje verse aarde gegeven, bessen en oude bloemen weggehaald, uit de plant stekende tonkinstokken bijgeknipt. Maak etiketten klaar met de naam van de plant, zodat ze er -indien deze wordt goedgekeurd- direct bijgestoken kunnen worden.

bullet

En dan kan er bij het vervoer naar de keuring nog het een en ander misgaan. Plaats de planten voorzichtig in de auto (pas op voor afbreken van toppen, stut de planten zodat ze tijdens het rijden niet gaan schuiven).

bullet

Zorg dat er planten van de goedgekeurde nieuwigheid verspreid worden onder kwekers. Zorg voor de A.F.S.-registratie.

bullet

Geniet na het goedkeuren van Uw lievelingen van het resultaat : ga maar wat feestvieren!